ترمز اگزوز موتور دیزلی سیستمی است که با استفادهاز یک شیر قابل کنترل در سیستم اگزوز، جریانِ اگزوز را مسدود کرده، و باعث کاهش سرعت موتور و افزایش قدرت توقف خودرو میشود.
برای وسایل نقلیهی سنگین مانند کامیونهای دیزلی بزرگ، تنها استفادهاز لنتهای ترمز کافی نیست. بههمیندلیل، برخی از وسایل نقلیه دیزلی سنگین از سیستمهای ترمز اضافی برای تقویت قدرت توقف خود استفادهمیکنند.
یکی از این سیستمها، ترمز اگزوز است. مانند ترمزهای معمولی، ترمز اگزوز نیز از فشار برای کاهش سرعت استفاده میکند؛ اما بهطور کامل متفاوت و متمرکز روی موتور خودرو، نه چرخها.
ترمز اگزوز، یک شیر قابل کنترل است که در سیستم اگزوز قرار دارد. در حالیکه ترمزهای معمولی با چرخها ارتباط دارند، ترمزهای اگزوز بهطور مستقیم با چرخها ارتباط ندارند و کل فرآیند در پشت موتور دیزلی و از طریق شیر قابل کنترل در سیستم اگزوز انجام میشود. معمولا، در موتورها، گازهای اگزوز پس از فرآیند احتراق از سیلندرهای موتور تولید میشود و از طریق یک شیر جداگانه، به لوله اگزوز هدایت میشود.
اگر خودرو به سیستم ترمز اگزوز مجهز باشد، شیر اضافی به لولههای اگزوز اضافه میشود که میتواند بهطور مستقیم از طریق یک کلید روی داشبورد کنترل شود. وقتی که این شیر فعال میشود، بهطور جزئی بسته میشود، بهاندازهای که جریانِ اگزوز را بهطور کامل متوقف نمیکند، بهاندازهای که تأثیر ملموسی بر سرعت و نرمی جریانِ اگزوز از لوله و خروج آن دارد.
ترمزهای اگزوز باعث میشوند موتور کندتر کار کند و سرعت کاهش یابد. با مسدود کردنِ جزئی جریانِ اگزوز، گازهای اگزوز در موتور انباشتهمیشود و بهاینترتیب موتور مجبور است بخشی از قدرت خود را صرف خروج گاز اگزوز از شکاف کوچکتر کند. با تقسیم قدرت موتور، قدرت چرخشی آن کاهش یافته، و خروجی کلی آن کم میشود. بهطور طبیعی، وقتی که خروجی موتور کاهش مییابد، خودرو شروع به کند شدن میکند.
ترمز اگزوز موتور دیزلی همراهبا ترمزهای هیدرولیکی موجود، حتی بزرگترین کامیونها را نیز بهآرامی متوقف میکند. این سیستم ترمز برای کنترل دقیقتر در شیبهای تند بسیار مفید است. همچنین، کمک میکند تا بار کمتری روی ترمزهای چرخها وارد شود، که باعث کاهش احتمال داغ شدن، و نقص عملکرد آنها در شرایط استرسزا میشود. کاهش استرس همچنین، بهمعنای نیاز کمتر به تعویض لنتهای ترمز است.